Laatste stageweek en... vakantie!

21 januari 2017 - Lusaka, Zambia

Lieve allemaal!

Onze reis nadert zijn einde. Tijd om nog even te vertellen over de laatste week in het ziekenhuis en onze avonturen in Livingstone.

De laatste week in Lubwe hebben we meegelopen op het MCH department van het ziekenhuis. Dit is een speciale ruimte voor mother and child healthcare. Maandag bleken ze dicht te zijn, we konden ons gelukkig nuttig maken door de zuster te helpen met pillen tellen. Ze hebben hier grote potten pillen (van antibiotica tot vitaminepillen) en maken voorraden in zakjes die ze aan de patiënten kunnen meegeven. Wij mochten met behulp van telbakjes voorraden van die zakjes maken. Best een leuk klusje en de zuster was erg blij met onze hulp!

Op dinsdag waren er antenatal bookings. Dit is de eerste afspraak bij de verloskundige voor de vrouwen. Opvallend was dat de meeste van hen al zo'n 22 weken zwanger waren. Er waren ook vrouwen rond de 32 weken zwanger, zij moesten 10 kwacha (= 1 euro) betalen vanwege een late booking. Dit om te stimuleren dat de vrouwen zich optijd melden voor zorg. Een van de vrouwen was zelfs al uitgerekend en leek te gaan bevallen, zij is doorgestuurd naar de labour ward en beviel 3 uren later van haar kindje, op de dag van haar 1e controle dus! Tijdens de eerste controle komen de vrouwen met hun partner, het consult is grotendeels in groepsverband. De vrouwen krijgen uitleg over de do's and don'ts in de zwangerschap en over zogenaamde danger signs: klachten of problemen waarbij ze zich moeten melden in het ziekenhuis. Ze krijgen in ruil voor 3 kwacha (= 30 eurocent) een zwangerschapskaart en een lijstje met benodigdheden voor de bevalling. Ze worden ook gecounseld voor een HIV test en wanneer deze positief is krijgen ze meteen medicijnen mee. Wij hebben uiteindelijk geholpen met wegen, bloeddruk meten en uitwendig onderzoek doen bij de vrouwen. Het systeem is goed, het werkt en er komen veel vrouwen op af. Ze krijgen na de controle een klamboe mee ter preventie van malaria en wanneer ze 4x op controle zijn verschenen in de zwangerschap, krijgen ze een rompertje en een Ifikwesa: een plastic broekje voor over de luier, dit ook om het op controle komen te stimuleren.

Woensdag was de MCH gesloten. We hebben toen meegekeken op de kinderafdeling en in de middag zijn we met onze presentatie bezig gegaan. Onze externe begeleider kwam langs, zij was weer terug van een lange vakantie en we hadden haar nog niet ontmoet. Een erg lieve vrouw!

Donderdag was er under 5 clinic in de MCH. Kinderen onder de 5 jaar komen dan op controle van gewicht en temperatuur en wanneer dit nodig is krijgen ze vaccinaties. Eerst hebben we in een soort wachtruimte gekeken, daar krioelde het van de kinderen. Er zitten healthworkers aan tafeltjes druk te pennen en van elk kindje de status bij te schrijven: huidig gewicht, temperatuur en welke vaccinaties er gegeven moeten worden. Daarnaast kwamen de kindjes per leeftijdsgroep naar het MCH lokaaltje en daar werden de vaccinaties gegeven. Hier hebben wij geholpen, allemaal een groepje baby's gevaccineerd, erg leuk om te kunnen doen! In de middag was er niets meer op de MCH en zijn we weer verder gaan werken aan onze presentatie.

Vrijdag was de dag van onze eindpresentatie! Spannend! Na de morningbriefing waren we aan de beurt. Er waren wel een stuk of 50 mensen aanwezig! We konden gelukkig een laptop lenen om de powerpoint op de projector te krijgen. De presentatie ging goed! We hebben eerst de resultaten van ons onderzoek besproken en onze aanbevelingen gedaan. Vervolgens hebben we in een interactief spelletje (zitten/staan voor het juiste antwoord) alle stappen van de babyreanimatie doorlopen. Het kwartje van het spelletje moest even vallen, maar daarna werd er erg leuk meegedaan! We sloten af met dropjes voor iedereen, dat vonden ze ook erg leuk. Wij vonden het zelf ook goed gaan en kregen positieve reacties achteraf. Ons project is uiteindelijk beoordeeld met een 9.4 door onze begeleider hier. In Nederland komt hier nog een cijfer bij van onze Nederlandse docenten, maar de eerste is in elk geval binnen!

Na de presentatie zijn we weer naar de MCH gegaan. Daar waren antenatal clinics vandaag. Dit zijn de zwangerschapscontroles, net als tijdens het spreekuur bij ons eigenlijk. Allereerst weer een gemeenschappelijk gedeelte waarbij alle vrouwen moesten gaan staan en hun kennis getest werd. De verloskundige stelde vragen over de uitleg en voorlichting van eerdere controles en wanneer een vrouw een goed antwoord gaf, mocht zij weer gaan zitten. Net zo lang tot iedereen weer zat. Dit om de kennis te testen en te stimuleren om goed op te letten wanneer je informatie krijgt. Na de kennis test hebben wij de uitwendig onderzoeken bij de vrouwen gedaan. Een van de vrouwen die op controle was, is HIV positief en had een startdosis medicatie meegekregen op de vorige controle. Deze medicijnen zijn bedoelt om overdracht van moeder op kind te voorkomen. Ze had na 2 weken een nieuwe dosis hiervan moeten ophalen, maar had dit niet gedaan. Ze werd streng toegesproken door de verloskundige en 2 healthcareworkers die erbij waren en ze kreeg de nieuwe medicatie mee. De verloskundige legde nog uit dat, wanneer vrouwen verzaken in het slikken van de medicatie, healthworkers ze thuis opzoeken. De mensen willen dit niet omdat de omgeving dan raar opkijkt dat er een healthworker lang komt en dingen gaat denken. Hopelijk blijft deze vrouw haar medicatie goed slikken!

Zaterdag was alweer onze laatste dag in Lubwe! We hebben een beetje uitgeslapen, alvast wat spulletjes ingepakt en opgeruimd en net toen we bustickets wilden gaan kopen werden we onderschept door een van de zusters. Zij nam ons mee naar het zusterhuis om samen te gaan eten. De housekeeper had nshima gemaakt, een echt Zambiaanse maaltijd. Het is een soort deegbal gemaakt van maismeel en water. Het wordt geserveerd met bijgerechten. Wij kregen er kip, rundvlees (oei, zou dit die dak-koe geweest zijn?), bonen en cassavebladeren en rijst bij. Erg leuk, je kneedt de nshima tot een bolletje, maakt er een kuiltje in en pakt hiermee iets van de bijgerechten op, lekker met je handen eten dus! Het is lastig te beschrijven waarnaar het smaakt omdat we zoiets nog niet eerder geproefd hadden, maar we vonden het erg lekker en het vulde goed. Na het eten zijn we de bustickets gaan regelen, de man die deze op de markt verkoopt was er niet, maar bij het ziekenhuis wisten ze hem te bereiken en konden we de kaartjes kopen. We hebben nog een laatste rondje door het ziekenhuis gemaakt en hebben thuis alles ingepakt... gek om weer te vertrekken!

Wat volgde was een lang reisweekend. Zaterdag hebben we in totaal 13uren in de bus gezeten naar Lusaka. We hadden het helemaal gehad en kwamen in het donker aan, dat was niet erg fijn. Zodra je de bus uit stapt trekken ze ze zowat je koffer uit je handen om je mee te krijgen naar een taxi. Uiteindelijk hebben we de betrouwbaarste kop eruit gepikt, snel kaartjes gekocht voor de volgende dag en de driver ons veilig naar Lusaka Backpackers laten brengen, top! Daar even lekker genoten van een hamburger met friet, videobellen met familie én een warme douche! Wat een genot, we stonden gewoon een paar minuten voor ons uit te staren onder het warme water, wat hadden we dit gemist. Nog een drankje gedaan en lekker optijd gaan slapen.

Zondag was de volgende reisdag. We namen de bus van 11.30 dus konden rustig opstaan en ontbijten in het hostel. Daarna weer op naar het busstation en begonnen aan de volgende reis van 9uren naar Livingstone. Daar aangekomen was er weer een overvloed aan taxi's die ons mee wilde nemen, ideaal, haha! We werden naar Jollyboys gebracht, het hostel waar we zouden verblijven. We kregen een klein maar fijn kamertje met zijn drieën en besloten nog wat te gaan eten en drinken bij de bar. Al gauw kwam er een Poolse jongen met ons kletsen, die ging na een tijdje weer weg maar er bleven anderen komen. Waaronder een stel dronken mannen die een beetje vervelend deden. Gelukkig gingen ze gauw weg en konden we rustig eten. Toen we even later nog een drankje deden kwamen ze terug en raakten ze ons ook aan, nadat Lotte duidelijk aangaf dit vervelend te vinden, sprak een man vanaf een ander tafeltje de heren hier op aan. Er kwam een bewaker van het hostel en deze maakte ook duidelijk dat dit de bedoeling niet was. Even later begonnen ze weer en zijn ze door de bewaker weggestuurd, hoezeee! De mannen die het voor ons opgenomen hadden nodigden ons uit aan hun tafel om spelletjes te doen: hoe gezellig?! Het bleken Australiërs, ze waren met zijn vijven op reis en een van de vrouwen was toevallig verloskundige. We hebben ontzettend gezellig zitten kletsen, tequila gedronken (we moesten onze 1e avond vieren... ;)) en een nieuw spelletje geleerd. Dat is wel echt leuk aan een hostel, het makkelijke contact met andere reizigers. Rond 2.30uur ging het lichtje uit, de dag was lang genoeg geweest.

Van de maandag besloten we een relaxdagje te maken. We waren moe van het vele reizen en wilden nog even rustig een studie maken van de mogelijke excursies. Er was een spa bij het hostel dus Jorien en Anne boekten een manicure met kunstnagels en Lotte een Zambiaanse massage. Heerlijk, je even lekker laten verwennen! In de avond zijn we op aanraden van klasgenoten uit eten gegaan bij Olga's kitchen, een Italiaans restaurantje. Erg lekker, wat kun je dan genieten van pizza's en lasagne. Voor de volgende dag wilden we graag een excursie naar Livingstone Island en the Angel's pool boeken, maar dit bleek savonds niet meer te kunnen. De volgende dag zou om 6.30 de receptie weer open zijn... ;)

Vroeg opgestaan dus op dinsdag: even de excursie boeken en dan lekker ons bedje weer in... dachten we. We konden de excursie boeken maar deze moest contant betaald worden, we hadden niet genoeg... om 7uur 's ochtends op weg naar de pin dan maar, je moet er wat voor over hebben. Uiteindelijk alles geregeld en om 10uur bracht een busje ons naar het royal Livingstone hotel. We waren samen met nog een stel uit Californië en werden opgehaald met een bootje die ons naar Livingstone Island heeft gebracht, dit is een klein eilandje vlak voor de rand van de welbekende Victoria Falls. Er stond een tent klaar voor de lunch die bij de excursie hoorde. Maar eerst: allemaal omkleden in badkleding! Het was niet heeeel warm dus dit was even doorbijten. De gidsen namen onze camera's over en namen ons mee naar de falls, we moesten via de stenen naar de rand lopen: hand in hand en voetje voor voetje, spannend! Ondertussen had 'the spray' ons ook gevonden; het opspattende water uit de falls dat weer neerslaat. Een soort koude regen, afgewisseld met warme lucht. Op het randje konden we even de falls in kijken en werden er foto's gemaakt. Wat gaaaaaf! We waren helemaal onder de indruk, het was zo bijzonder om daar te staan, op de rand van de watervallen met het keiharde geluid van het natuurgeweld dat plaatsvindt, prachtig. Het is bijna niet te omschrijven hoe gaaf dit was. We liepen een stuk terug en aan de andere kant de stenen weer op om naar de Angel's pool te kunnen. Dit is een stenen 'badje' in de falls waar je in kan. Je hebt dan uitzicht op de watervallen. Ook dit was geweldig. Het water was lekker warm, het uitzicht adembenemend en gewoon een prachtige ervaring. Wederom niet makkelijk te omschrijven hoe mooi dit was. We voegen wel wat foto's toe om dit kracht bij te zetten!

Na het zwemmen kregen we een heerlijke lunch in de tent bij de falls. Een heus drie gangen menu met gazpacho, couscous met kip en rundvlees en een lekkere zelfgemaakte sorbet als toetje! Hierna werden we weer afgezet door het bootje bij het royal Livingstone hotel. Hier hadden we op de heenweg zebra's gespot en gehoord dat er ook giraffen rondliepen, dus we wilden een rondje door het park maken om te kijken of we nog wat dieren konden zien. Een van de werknemers van het park had dit in de gaten en nam ons mee. Binnen no time stonden we oog in oog met een giraffe... waaaaaah gaaaf! Wat een reus! We konden heel dichtbij komen. De man nam ons mee naar de voederplaats en lokte de zebra's. Blijkbaar werkte het goed want zowel de zebra's als 4 giraffen kwamen er op af, prachtig. Wat een mooie beesten. Zo hadden we zomaar een privé mini safari, hihi. We hebben de man wat geld gegeven om hem te bedanken. Er zitten wat foto's bij de blog van de beestjes.

In de middag zijn we op souvenir-tour geweest. Wat een belevenis. Een soort markt met kleine hokjes waar mensen hun spulletjes verkopen. Ze verkopen vrijwel allemaal hetzelfde en vragen veeeeeel geld. Anne bleek erg goed in afdingen en vaak scheelde dat uiteindelijk wel 2/3 van de startprijs... bizar! Wat leuke kleine dingetjes gekocht voor familie en vrienden en toen waren we helemaal klaar met het marktje en de mensen die op je af springen en hun spullen aan je kwijt willen! Snel wat lekkers halen bij de spar (ja, de spar!) en op naar het hostel, lekker nog even relaxen. Janine, Tirza en Boukelien (3 klasgenoten) bleken ook aangekomen in Jollyboys. Gezellig met hen even bijgepraat en een spelletje gedaan! We bleken voor de volgende dag dezelfde excursies geboekt te hebben: op olifanten rijden en een sunset cruise. Gezellig met zijn zessen dus!

Olifanten zijn blijkbaar vroeg wakker, want we moesten woensdag om 6.40 klaarstaan om opgehaald te worden! We werden naar het park gereden en kregen uitleg over de rit en de olifanten. Daarna mochten we een voor een op onze olifant klimmen (vanaf een opstap toren) en begonnen we aan het tochtje! Wat een grote beesten zeg, we zaten zo hoog! Weer zo'n geweldige ervaring die moeilijk in woorden over te brengen is. Je schommelt lekker heen en weer en kunt alles mooi zien vanaf de hoogte. Er zit een gids voor je die van alles verteld over het werk en de olifanten. Ze lopen vanaf de geboorte tochtjes mee (wij hadden nu ook 2 jonge olifanten mee) en vanaf 2 jaar start het trainen voor de ritjes. Ze worden getraind met snoepjes en buiten de ritten om lopen ze rond in het grote park. We hebben een rondje door het park gelopen van ongeveer drie kwartier. Iedereen mocht zijn eigen olifant iets lekkers geven als beloning en daarna konden we de foto's en film bekijken die er gemaakt waren onderweg. We hebben zo gelachen! Ook hiervan even wat foto's bij de blog... veel te leuk :)

Eind van de middag werden we opgehaald en afgezet bij onze boot voor de sunset cruise. Normaal gesproken, in het drukke seizoen, kunnen er zo'n 100 mensen op zo'n boot. Wij waren met zijn negenen, luxe! Het was een cruise tijdens zonsondergang op de Zambezi rivier, met kans op het zien van nijlpaarden en krokodillen, eten en drinken inbegrepen. De zon liet zich net weer een beetje zien dus we waren helemaal gelukkig. Al gauw kwamen er nijlpaarden boven water en even later zagen we inderdaad ook een krokodil aan de waterkant. Joepie! Ondertussen lekker aan de drankjes en hapjes en uiteindelijk genoten van de ondergaande zon, echt heel mooi. Zeker de moeite waard!

Vrijdag was alweer onze laatste dag in Livingstone. De vakantie is omgevlogen! We besloten nog terug te gaan naar de Victoria falls om even het echte uitzicht te bekijken. Dit was een goede keuze. Het was super mooi, wat een kracht heeft het water. De spray was ook weer lekker aanwezig en binnen de kortste keren waren we helemaal zeiknat, haha! We liepen tussen de apen, deze lopen er wild rond. Een heleboel hadden babytjes om hun buik hangen: cute! Na een stuk langs de falls te hebben gelopen, zijn we nog naar beneden gegaan naar de 'boiling pot'. Dit is een gedeelte waar het water samen komt, je kan er goed de brug zien en het is een leuk weggetje naar beneden. De weg omhoog iets minder, waar je conditie blijft na 5 weken is een raadsel, maar hij was erg ver te zoeken, pffff. Terug in het hostel hebben we nog even lekker gezwommen, gelezen en gerelaxt... nog eventjes vakantie! In de avond hebben we weer bij Olga's kitchen gegeten. Hierna bij het hostel nog een drankje gedaan met een Nederlandse reiziger die we die ochtend hadden leren kennen omdat Lotte over hem praatte en even niet door had dat hij Nederlands was, oeps. Gelukkig zei ze niks geks en vond de jongen het maar wat gezellig om even Nederlands te kunnen spreken. Hij was al lang op reis en had allemaal mooie verhalen te vertellen, erg gezellig.

Vandaag zijn we weer in Lusaka aangekomen. De busreis ging dit keer vlot, in 9uren waren we er! Morgen nog een laatste dagje hier. Nog één keertje uitslapen (laatste keer met zijn drietjes op de kamer!) en pannenkoeken eten, want daar hebben we al weken zin in. Morgenavond om 20.45uur (19.45uur NL tijd) vertrekken we weer via Dubai naar Dusseldorf, daar komen we maandag om 12.40uur aan.

De tijd is omgevlogen. Wat een prachtige weken hebben we achter de rug en wat hebben we veel meegemaakt. Iets wat we absoluut niet hadden willen missen. Nogmaals: ontzettend leuk dat er zo meegelezen en meegeleefd werd. Het was iedere keer weer leuk om de reacties te lezen en te horen hoe de blog verspreid werd.

Vergeet niet bij de foto's te kijken, daar staat veel leuks nu!

Voor de laatste keer veel liefs!
Anne, Jorien & Lotte

Foto’s

3 Reacties

  1. Tineke vulto:
    21 januari 2017
    Mooi, mooi, mooi! Ik wil meer..... maar kom eerst maar even lekker naar huis. Tot overmorgen meiden, goeie reis!
  2. Feikje, oud kollega van Lotte's moeder.:
    22 januari 2017
    Wederom genoten van jullie verhalen; heel bijzonder!
  3. Oma en opa van K. (van Lotte):
    22 januari 2017
    Lieve meiden,

    Wat een fijne vakantieweek hebben jullie gehad!
    Echt verdiend na al die intensieve indrukken.
    Goede reis terug naar Nederland, wordt een grote overgang....
    Opa Cor en oma Wil.